Ömürlük Şarkılar şarkılaşan ömürler

Ömür Ceylan ve öğrencisi Elif Duran

Geçen hafta Ünal Şenel arkadaşımdan telefonuma bir mesaj geldi, bu şık bir afişti: ” İmza Günü. Ömür Ceylan. D&R İstinyePark. 7 Kasım cumartesi, saat: 15.00.” Yanda da bir kitap kapağı: “Ömürlük Şarkılar” (Kesit yayını, Eylül 2021)

Prof. Dr. Ömür Ceylan sevdiğim, saydığım, bir Eski Türk Edebiyatı hocası, İzmir Katip Çelebi Üniversitesi’nde çalışıyor, alanında başarılı ve çok sayıda kitabı var. Hem yeni açılan İstinyePark’ı kabaca tanımak hem de Ömür Bey’le görüşmek üzere imza gününe gittim. 2 kitap aldım sıraya girip imzalattım, kısa bir sohbetten sonra ayrıldım.

TASARIM VE BASKI HARİKA
Akşam “Ömürlük Şarkılar”ı okumaya başladım. Kitabın alt başlığı “Şarkılaşan Ömürler” şeklinde. “Ömür” kelimesi, sesiyle ve anlamıyla güzel ve çağrışımları bol bir söz. Yazarımız, farklı manalarıyla bu kelimeyi kitabına isim olarak vermiş.

İlk yaprağı çevirdim, nazik bir yazı: “Kıymetli hocam Prof. Dr. Mehmet Demirci’ye… Yıllansa da yaşlanmaz imiş doğrusu ruhlar… Saygıyla. İmza, Ömür Ceylan. 27.11.21” Buradaki “Yıllansa da yaşlanmaz imiş doğrusu ruhlar” cümlesini Ömür Bey’in sanatkar ruhunun şairane ifadesiyle bana bir iltifat olduğunu düşünmüştüm. Kitabın ilerleyen sayfalarında gördüm ki bu iltifat cümlesi kendisinin bir dizesiymiş, oradan alıntı yapmış.

İlk yaprağı çeviriyorum, sayfanın ortasında sevgi fışkıran harika bir ithaf cümlesi: “Adıyla ömrümü, varlığıyla gönlümü dolduran kızım Şiir‘e…” Kitap zarfı ve mazrufuyla, yani dış şekli ve içeriğiyle baştan sona özenli bir sanat eseri. Kuşe kağıda iyi bir mizanpajla basılı. Yazılarda geçen kişilerin ve mekanların resimleriyle zenginleşmiş ve albenisi artmış. Usta işi tasarım ve resimler Batuhan Çetin’e ait, editör Deniz Ceylan.

ÖYKÜ VE ŞİİRLER BAŞARILI
Kitapta on meşhur şarkı ve bunlar üzerine kurgulanmış duygulu, acı, tatlı hikayeler var. Şarkılardan birkaçı şöyle: Gam-zedeyim deva bulmam, Kimseye etmem şikayet, Ömrüm seni sevmekle nihayet bulacaktır, Artık bu bahçede solan bülbüllere yer yok, Gecenin matemini aşkıma örtüp sarayım.

Hikayelerde başlıca kahramanlar güfte yazarı ve bestekarlardır. Bir Türk musikisi hayranı olarak şöyle diyor Ömür Ceylan: “Elinizdeki eserde yer olan on anlatı, birbirinden güzel on eserin, benim gönlümde kuşandığı öyküleridir. Şarkılardan alınan ilhamla güftelere -teknik özellikleri korunmuş- dizeler ilave edilmiş (tazmin) ve bu yeni şiirler kurgu öykülerle sarmalanmıştır.” Gerçekmiş hissi veren çok başarılı hikayelerde Ömür Bey, benim zevkime göre bazı uzun cümleleri kısa tutsa ve fazla devrik cümle kullanmasa daha kolay okunur diye düşünüyorum.

Edebiyatta “tazmin” başka bir şaire ait dize veya beyti kendi şiirinde tekrarlamak demektir. Ömür Ceylan, söz konusu on şarkının güftesini aynı vezin ve aynı tema ile çok başarılı bir şekilde tazmin etmiş yani çoğaltmıştır. Kendisini kutlarım. Kitaptaki kare kodlar yardımıyla her bir şarkıyı dinlemek de mümkün.