Samiha Ayverdi Çeşmesi

Şehitlerimize rahmet yakınlarına sabır dileyerek kültür konularına devam ediyoruz. Manisa çeşmelerini yazarken farklı bir çeşme dikkatimi çekti. Sultan Camii bahçesinin köşesinde İzmir Caddesi üzerindeki “Samiha Ayverdi Çeşmesi” küçük fakat zarafet ve sanat değeri bakımından müstesna bir eserdir. Projesi değerli mimar ve hattat Aydın Yüksel’e (d. 1939) aittir. Aydın Yüksel klasik mimarimizi iyi bilen zevk-i selim sahibi bir sanatkardır. Yurt içinde ve dışında cami, konak, ev yapımı ve restorasyonu gibi birçok esere imzasını atmıştır. Projesini veya inşasını üstlendiği çeşmelerden bazıları şunlardır: Viyana Özürlü Çocuklar Okulu bahçesinde çeşme 1990, Viyana, Türkenschanzpark’da Yunus Emre Çeşmesi 1991, Tekirdağ Rüstem Paşa Çarşısı’nda 2 çeşme, Manisa, Samiha Ayverdi Çeşmesi 1998, İstanbul Karamustafa Paşa Medresesi’nde çeşme 2003, İstanbul Ümmü Ken’an Konağı’nda çeşme, Bursa yeni Süleyman Çelebi Camii yanında Ayşe Hanım Çeşmesi 2012, Bakü’de Şehitlik yanında çeşme (maalesef daha sonra yıktırılmıştır.), Alanya Oba Köyü’nde çeşme, Çeçenistan’da çeşme ve şadırvanlar.

HER ŞEY SUDAN

Samiha Ayverdi (1905-1993) Çeşmesi’nin mermerden yapılmış ayna taşının tam ortasında gene Aydın Yüksel hattıyla daire içine sülüsle yazılmış meşhur su ayeti er alır: “Ve cealna minel mai külle şey’in hayy” (Biz her canlı şeyi sudan yarattık- Enbiya suresi, 21/30). Tam da ihtiyaç olan ve işlek bir yere yapılmış olmalı ki Samiha Ayverdi Çeşmesi’ni kullananların sayısı bir hayli fazladır. Onun için çeşmenin ayna taşı kısa sürede kirleniyor. Özellikle ortadaki su ayeti okunamaz hale geliyor. Zaman zaman temizleniyorsa da ilk teravetini devam ettiremiyor. BİR RÜYA Bu çeşmenin yapılış hikayesini kadim dostum mimar Aydın Yüksel Bey’den sordum. Beni Gülbin Öztürk’e yönlendirdi. Ondan ve annesi Perihan Hanım’dan dinlediğime göre mesele şöyle: Mütefekkir yazar Samiha Ayverdi’nin vefatından sonra, onun evlatlarından Manisalı Perihan Küey Hanımefendi rüyasında kendisini görür, sularla bardaklarla meşgul olurlar. Perihan Hanım İlhan Ayverdi’ye (1926-2009) bu rüyasını anlatır. İlhan Hanım şöyle yorumlar: Samiha Anne adına bir çeşme yaptırsan iyi olur, der. O da baba ocağı Manisa’yı uygun görür. Dönemin belediye başkanından izin alınarak, çeşme bugünkü yerine yapılır. Yazıda ismi geçen güzel insanlara selam, göçenlere rahmet olsun.